Op woensdag 3 juli werd op RTL nieuws een item uitgezonden over de problemen van piekspanningen bij woningen. Door de teruglevering van elektriciteit van de 2,5 miljoen zonnepanelen in Nederland raakt ons elektriciteitsnetwerk vaak overbelast. Dit resulteert in een spanningsniveau van 253 volt in plaats van de gebruikelijke 220-230 volt. Deze piekspanning kan de levensduur van huishoudelijke apparaten aanzienlijk verkorten, wat een zorgpunt is dat experts bij RTL Nieuws hebben benadrukt. Dit probleem kan iedereen treffen, zelfs degenen zonder zonnepanelen. Tijd voor gemeenten en beleidsmakers om mee te denken met de inwoners en oplossingen te zoeken om de inwoners te ontzorgen.

Meer dan 30.000 woningen hebben last van spanningsproblemen

De spanning op het laagspanningsnet, dat huishoudens van elektriciteit voorziet, is op zonnige dagen in veel delen van het land te hoog. Netbeheer Nederland rapporteert een verdrievoudiging van meldingen van te hoge spanning in de afgelopen drie jaar, met ongeveer 100.000 slimme meters die overspanning aangeven. RTL Nieuws onthulde spanningsproblemen op 30.000 postcodes.

Piekspanningen tot 253 volt

Zonnepanelen zijn vaak de boosdoener, omdat ze op zonnige dagen te veel elektriciteit tegelijk door de kabels sturen. Dit leidt tot piekspanningen, waarbij 253 volt niet ongebruikelijk is. Om schade aan huishoudelijke apparaten te voorkomen, schakelen omvormers van zonnepanelen automatisch uit bij hoge spanning, zoals vastgelegd door de Autoriteit Consument & Markt (ACM) in de Netcode.

Levensduur elektrische apparatuur tot 30% korter

“Elektrische Apparatuur heeft sowieso te lijden onder de hoge piekspanningen” zegt Pavol Bauer, hoogleraar Energieconversie en -opslag aan de TU Delft. Hij doet onderzoek naar de levensduur en betrouwbaarheid van elektrische componenten zoals schakelaars in bijvoorbeeld tv’s en vaatwassers.

“Wij hebben gemeten dat bij 10 procent hogere spanning, je 15 procent kortere levensduur hebt van apparaten. Het gaat dan bijvoorbeeld om voedingen en adapters. Bij 20 procent hogere spanning, gaat het zelfs om 30 procent.”

De oplossing vanuit netbeheerders gaat nog jaren duren

Gelukkig is de spanning niet continu zo hoog. Bovendien schakelen omvormers af bij hoge spanning om onze apparaten te beschermen. Toch is het voor de levensduur van onze apparaten beter om de spanning rond de 220 tot 230 volt te houden. De oplossing: meer en dikkere kabels de grond in en meer transformatorhuisjes bijbouwen. Daar zijn netbeheerders al druk mee bezig, maar het kan nog jaren duren.

Is uw gemeente nog wel zo duurzaam als u denkt dat deze is?

De huidige situatie is dus zeker niet duurzaam ondanks de wens vanuit de overheid en gemeenten om een duurzame leefomgeving te creëren. Steeds meer zonnepanelen zorgt voor een probleem met meer afval van elektrische apparatuur aan de kant van de consument. Heeft u hier al eens onderzoek naar gedaan? Om de ‘groenste’ gemeente te kunnen zijn zal dit zeker meegenomen moeten worden in de rapportages.

Vang piekspanningen op met batterijen 

Een oplossing voor dit probleem is het plaatsen van batterijen die piekspanningen kunnen opvangen. Batterijen kunnen effectief zijn als ze goed worden aangestuurd, bijvoorbeeld door te laden wanneer de spanning te hoog is. Netbeheerder Enexis implementeert deze oplossing in Zuidbroek door een batterij naast het overbelaste transformatorstation te plaatsen, wat tijdelijke verlichting biedt totdat het lokale net is verzwaard.

Maas Energy Systems helpt gemeenten en beleidsmakers gratis

Frans Maas, energie-expert van Maas Energie Systems, biedt gratis begeleiding aan gemeenten die geïnteresseerd zijn in het implementeren van batterijoplossingen voor hun wijken. Hij kan helpen bij het identificeren van de juiste aanpak en het begeleiden van de implementatie om de netspanning onder controle te houden. Nieuwsgierig naar wat Maas Energy Systems te bieden heeft? Neem contact op met ons en wij maken graag kennis.

Wat u als bewoner zelf nog kunt doen

Bewoners zelf kunnen ook maatregelen nemen zoals het uitbreiden van de meterkast met overspanningsbeveiliging. Dit helpt om huishoudelijke apparaten te beschermen tegen piekspanningen, zelfs als de oorzaak buiten de woning ligt, zoals bij buren met veel zonnepanelen. Echter is dit niet voor alle woningen toegankelijk door mogelijk oude meterkasten. Daarom zijn wij van mening dat de duurzame gemeenten moeten meedenken met de inwoners in de vorm van een grote batterij om de piekspanning in de wijk op te vangen. Zo kan de gemeente officieel claimen dat ze duurzaam zijn.

Los het spanningsprobleem vandaag nog op

Neem contact op met Frans Maas voor advies en begeleiding over hoe batterijen kunnen bijdragen aan het oplossen van spanningsproblemen in uw gemeente en het verlengen van de levensduur van huishoudelijke apparaten voor uw inwoners. Bent u zelf een inwoner die nadelige gevolgen ervaart van de spanningsproblemen. Stuur dit artikel gerust door naar uw gemeente, want als het niet vanaf bovenaf zal komen, kunt u als inwoner wellicht vanaf onderaf de verandering bewerkstelligen! Uiteindelijk kunnen we beter samenwerken aan een stabieler en duurzamer elektriciteitsnetwerk in Nederland

Op 13 mei 2024 ontvingen gedeputeerden Ans Mol en Helga Witjes een praktische
handleiding om ondernemers te helpen omgaan met netcongestie, oftewel de ‘file’ op
het elektriciteitsnet. Deze handleiding, opgesteld door experts, beschrijft welke
maatregelen nog mogelijk zijn en heeft in de praktijk zijn waarde bewezen.

Wat kunnen ondernemers doen?

Netcongestie vormt een grote uitdaging en beperkt de beschikbaarheid van
elektriciteit voor groei, verduurzaming of het starten van een bedrijf. Het is cruciaal
voor ondernemers om te weten welke stappen ze kunnen ondernemen. Daarom
hebben experts, in samenwerking met verschillende Gelderse organisaties, een
praktische handleiding opgesteld. Gedeputeerden Ans Mol en Helga Witjes namen
deze handleiding in ontvangst, samen met VNO-NCW Midden-voorzitter Marcel
Hielkema en de Gelderse ondernemer Jan Ros.

Praktische tips en ideeën

De handleiding biedt op een toegankelijke manier inzicht in mogelijke maatregelen,
zowel individueel als in samenwerking. Het document beschrijft wat nodig is, waar te
beginnen, wat de resultaten kunnen zijn en wie er kan helpen. Ondernemers kunnen
bijvoorbeeld zelf meer energie opwekken of een energiemanagementsysteem
aanschaffen. Dit systeem meet energiestromen, waardoor de ondernemer energie
efficiënter kan gebruiken. Andere maatregelen zijn het gebruik van restwarmte of de
tijdelijke opslag van energie in batterijen. Samenwerkingen kunnen onder andere
leiden tot een gezamenlijke aansluiting, een gezamenlijk energiesysteem of een
directe aansluiting op een zonne- of windpark. De handleiding behandelt ook
kortetermijnmaatregelen.

Tevreden met de handleiding

Met deze handleiding willen we in Gelderland laten zien wat er wél mogelijk is. We
begrijpen de zorgen van het Gelderse bedrijfsleven. Terwijl we aan het
energiesysteem van de toekomst werken, moeten we tegelijkertijd oplossingen
vinden voor de huidige problemen.

Gemaakt door 40 experts

Dit initiatief kwam voort uit de zorgwekkende boodschap van netbeheerders TenneT
en Liander over de situatie op het elektriciteitsnet. Ondernemers ervaren
belemmeringen in de groei, ontwikkeling en verduurzaming van hun bedrijven. Om
hen vooruit te helpen, biedt de handleiding inzicht in maatregelen die zij zelf kunnen
nemen, achter de meter. De gids is ontwikkeld door de provincie Gelderland en het
Gelders Energieakkoord (GEA) in samenwerking met VNO-NCW Midden, MKB
Nederland, PVB Nederland en ongeveer 40 experts.

Inspirerend voorbeeld bij La Coquerie

Ondernemer Jan Ros van maaltijdbereider La Coquerie in Arnhem heeft al eerder het
heft in eigen handen genomen. Het bedrijf ontwikkelde zelf innovatieve oplossingen,
aangezien wachten geen optie was bij een jaarlijkse groei van 30%. Zo werden
zonnepanelen op het dak geplaatst, een solar carport gebouwd en grote batterijen
geïnstalleerd. Daarnaast werd een energiemanagementsysteem geïnstalleerd om de
pieken op het stroomnet beter te beheren. Het inspirerende voorbeeld van La
Coquerie en de handleiding helpen andere ondernemers om hun knelpunten te
verminderen.

Meer informatie

Voor een diepgaandere analyse van de netcongestieproblematiek en mogelijke
oplossingen, kunt u het e-book van Maas Energy Systems raadplegen. Dit e-book
biedt uitgebreide inzichten en praktische oplossingen voor ondernemers die met
netcongestie te maken hebben.